advertisement

In de afgelopen jaren is de belangstelling voor Central Bank Digital Currencies (CBDC’s) sterk toegenomen. Regeringen, financiële instellingen en economen over de hele wereld debatteren over de mogelijkheden en uitdagingen van deze digitale valuta’s, uitgegeven door centrale banken. Maar wat zijn CBDC’s precies, en waarom roepen ze zowel hoop als controverse op? In dit artikel nemen we een diepgaande duik in deze innovatieve vorm van geld.
Wat zijn CBDC’s?
Een Central Bank Digital Currency (CBDC) is een digitale vorm van een nationale valuta die wordt uitgegeven en beheerd door de centrale bank van een land. In tegenstelling tot cryptovaluta zoals Bitcoin of Ethereum, die gedecentraliseerd zijn en buiten de controle van een overheid vallen, is een CBDC volledig onder controle van de centrale bank. Het idee is dat een CBDC dezelfde waarde en stabiliteit heeft als fysieke valuta, maar dan in digitale vorm.
CBDC’s worden ontworpen om een directe verbinding te vormen tussen de centrale bank en de gebruikers, zoals burgers en bedrijven. Hierdoor kan een centrale bank transacties in real-time volgen en regelen, zonder dat er een commerciële bank of betalingsprovider als tussenpersoon nodig is.
Er zijn twee hoofdtypen CBDC’s die worden overwogen:
- Retail CBDC’s: Deze zijn direct toegankelijk voor het grote publiek, vergelijkbaar met contant geld.
- Wholesale CBDC’s: Deze zijn beperkt tot financiële instellingen en worden gebruikt voor grootschalige transacties, zoals interbancaire betalingen.
Hoewel de technologie achter CBDC’s nog volop in ontwikkeling is, is het idee duidelijk: het combineren van de betrouwbaarheid van traditionele valuta met de snelheid en efficiëntie van digitale technologie.
De voordelen van CBDC’s
Het concept van CBDC’s brengt een aantal potentiële voordelen met zich mee die zowel consumenten als overheden zouden kunnen aanspreken. Hieronder bespreken we enkele van de meest genoemde voordelen:
1. Betere financiële inclusie
Een van de grootste beloften van CBDC’s is dat ze kunnen bijdragen aan een betere financiële inclusie. In veel landen hebben grote delen van de bevolking geen toegang tot traditionele bankdiensten. Met een CBDC zouden mensen eenvoudig een digitale portemonnee kunnen openen, zonder dat ze afhankelijk zijn van commerciële banken. Dit zou vooral in ontwikkelingslanden een gamechanger kunnen zijn.
2. Efficiëntere betalingen
CBDC’s kunnen betalingen sneller en goedkoper maken. Internationale overboekingen, die momenteel dagen kunnen duren en hoge kosten met zich meebrengen, zouden met een CBDC vrijwel onmiddellijk en tegen minimale kosten kunnen plaatsvinden. Ook binnenlandse transacties zouden profiteren van deze verbeterde efficiëntie.
3. Versterking van monetair beleid
Met een CBDC krijgt een centrale bank meer directe controle over het monetaire beleid. Bijvoorbeeld, in tijden van economische crisis zou een centrale bank via een CBDC direct geld kunnen overmaken naar burgers om de consumptie te stimuleren. Daarnaast zouden negatieve rentetarieven effectiever kunnen worden toegepast.
4. Bestrijding van witwassen en belastingontduiking
Omdat CBDC-transacties volledig traceerbaar zijn, kunnen ze helpen bij het terugdringen van illegale activiteiten zoals witwassen en belastingontduiking. Dit zou overheden extra middelen kunnen geven om fraude te bestrijden en fiscale naleving te verbeteren.
5. Veerkracht in tijden van crisis
In een wereld waar contant geld steeds minder wordt gebruikt en digitale betalingen domineren, kan een CBDC een betrouwbare back-up vormen. Bij het falen van commerciële banken of betalingssystemen zouden CBDC’s een veilige en stabiele optie blijven voor burgers en bedrijven.
De nadelen van CBDC’s
Hoewel de voordelen veelbelovend zijn, zijn er ook aanzienlijke risico’s en uitdagingen verbonden aan de invoering van CBDC’s. Het is belangrijk om deze zorgvuldig te overwegen voordat een land besluit een CBDC te implementeren.
1. Privacykwesties
Een van de grootste zorgen rondom CBDC’s is het gebrek aan privacy. Omdat transacties volledig traceerbaar zijn, zou een overheid of centrale bank theoretisch alle financiële activiteiten van burgers kunnen monitoren. Dit roept vragen op over hoe deze gegevens worden gebruikt en beschermd. De angst voor een “surveillancestaat” is een belangrijk discussiepunt.
2. Impact op commerciële banken
De introductie van CBDC’s kan de rol van commerciële banken ondermijnen. Als burgers direct geld kunnen aanhouden bij de centrale bank, kan dit leiden tot een verschuiving van deposito’s weg van commerciële banken. Dit zou de kredietverlening door deze banken kunnen verstoren, wat negatieve gevolgen kan hebben voor de economie.
3. Technologische kwetsbaarheden
CBDC’s zijn afhankelijk van geavanceerde technologieën, die niet immuun zijn voor technische storingen, hacking of andere cyberaanvallen. De veiligheid en betrouwbaarheid van het systeem moeten gegarandeerd worden om vertrouwen te winnen bij het publiek.
4. Complexiteit en kosten van implementatie
Het ontwerpen, ontwikkelen en implementeren van een CBDC is een kostbaar en complex proces. Landen moeten aanzienlijke middelen investeren in infrastructuur, regelgeving en educatie om CBDC’s succesvol te lanceren en beheren.
5. Risico op financiële instabiliteit
In tijden van economische onzekerheid zouden burgers massaal hun geld kunnen overzetten van commerciële banken naar een veilige CBDC. Dit zou bankruns kunnen veroorzaken, waardoor het financiële systeem in gevaar komt.
Voorbeelden van CBDC-ontwikkelingen wereldwijd
Hoewel CBDC’s nog in de kinderschoenen staan, hebben verschillende landen al aanzienlijke vooruitgang geboekt in hun onderzoek en ontwikkeling. Hier zijn enkele opvallende voorbeelden:
- China: China is een van de koplopers in de ontwikkeling van een CBDC. De digitale yuan, ook wel e-CNY genoemd, is al in gebruik in proefprojecten in verschillende steden. Het land ziet dit als een manier om zijn financiële systemen te moderniseren en de dominantie van de Amerikaanse dollar te verminderen.
- Europa: De Europese Centrale Bank onderzoekt momenteel de haalbaarheid van een digitale euro. Dit initiatief heeft als doel de betaalinfrastructuur te verbeteren en de concurrentiepositie van Europa te versterken.
- Bahama’s: De Bahama’s hebben in 2020 de “Sand Dollar” gelanceerd, een van de eerste volledig operationele CBDC’s ter wereld. Deze digitale valuta is bedoeld om financiële diensten toegankelijker te maken in afgelegen gebieden.
- India en Nigeria: Beide landen experimenteren met digitale valuta’s om hun betalingssystemen efficiënter te maken en financiële inclusie te bevorderen.
CBDC’s vertegenwoordigen een revolutionaire verandering in de manier waarop we geld begrijpen en gebruiken. Ze bieden aanzienlijke voordelen, zoals verbeterde financiële inclusie, efficiëntere betalingen en versterking van het monetaire beleid. Tegelijkertijd brengen ze ook grote uitdagingen met zich mee, variërend van privacykwesties tot technologische risico’s en economische implicaties.
Terwijl landen wereldwijd de mogelijkheden van CBDC’s verkennen, is het duidelijk dat deze technologie de potentie heeft om de financiële wereld ingrijpend te veranderen. Of deze verandering positief of negatief uitpakt, hangt af van hoe CBDC’s worden ontworpen, geïmplementeerd en gereguleerd. Voorlopig blijft de toekomst van CBDC’s een fascinerend en veelbesproken onderwerp, dat de komende jaren ongetwijfeld nog veel stof tot nadenken zal geven.